Program Golden 5
Informacja o programie „Golden Five”
„GOLDEN FIVE” jest efektem międzynarodowego projektu realizowanego w ramach programu Comenius i koordynowanego przez Uniwersytet w Sewilli.
W projekcie uczestniczyło pięć krajów europejskich: Polska, Belgia, Włochy, Norwegia i Hiszpania.
Autorzy Programu:
dr Maria Jose’ Lera – Wydział Psychologii Uniwersytetu w Sewilli (koordynator);
Elena Buccoliero – PROMECO, Ferrara;
Knud Jensen, Frode Josang - „Ramsvik Utadrettet Virksomhet”, Stavanger;
Joanna Szymańska – Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa; Joelle Timmermans - Le Suflee, Bruksela;
Cele programu:
- stworzenie modelu nauczania i wychowania wspomagającego osiągnięcia szkolne i rozwój osobisty uczniów, zwłaszcza zagrożonych wykluczeniem
- dostarczenie nauczycielom narzędzi/umiejętności radzenia sobie ze zróżnicowaniem w klasie;
- poprawa klimatu klasy, w tym wzmocnienie integracji klasy, co powinno przyczynić się do polepszenia frekwencji,
- budowania więzi ze szkołą, osiągania przez uczniów lepszych wyników w nauce oraz w zakresie umiejętności życiowych, poprawy relacji interpersonalnych.
Na podstawie obszernej literatury przedmiotu, w tym wyników badań dotyczących potrzeb oraz funkcjonowania wczesnych nastolatków w szkołach drugiego stopnia, wyodrębniono pięć kluczowych („Złotych”) obszarów, które decydują o motywacji uczniów do nauki, ich postawach wobec szkoły i klimacie społecznym:
Obszar 1: Zarządzanie klasą
Cele:
1. Tworzenie w klasie atmosfery sprzyjającej koncentracji (skupieniu) i pracy.
2. Zwiększanie motywacji uczniów do uczenia się.
3. Kształtowanie pro-społecznych postaw uczniów i rozwijanie pozytywnego systemu wartości w klasie.
Obszar 2: Budowanie relacji
Cel:
Stworzenie pozytywnych i bezpiecznych relacji nauczyciel-uczeń, opartych na wzajemnym szacunku i zaangażowaniu obydwu stron.
Obszar 3: Klimat społeczny
Cel:
Stworzenie w klasie klimatu społecznego zapewniającego koncentrację na nauce, motywację, pozytywne poczucie własnej wartości oraz dobre relacje.
Obszar 4: Nauczanie dostosowane (indywidualizacja oddziaływań w procesie edukacyjnym)
Cel:
Zwiększenie edukacyjnych osiągnięć uczniów, rozbudzanie motywacji oraz budowanie poczucia własnej wartości.
Obszar 5: Współpraca szkoła - dom
Cel:
Kreowanie klimatu współpracy pomiędzy rodzicami i uczniami, aby zwiększyć osiągnięcia uczniów w nauce oraz ich społeczne zaangażowanie w klasie.
Do każdego obszaru przygotowano listę kluczowych („złotych”) zasad postępowania nauczyciela, które są stopniowo wprowadzane w codziennej pracy w szkole. Są to różnorodne gesty, komunikaty słowne i proste działania, z których wiele jest dobrze wszystkim znane. Efektywność programu nie wynika z nadzwyczajności samych zasad, lecz wiąże się z celowym, systematycznym i równoczesnym stosowaniem kilkunastu działań w dłuższym okresie
Model ewaluacji: Pre-test – Post-test.
Narzędzia ewaluacji: analiza wyników – ocen; badanie socjometryczne…
Realizacja programu
Czas trwania programu – jeden semestr.
Realizacja w klasach szkolnych – 16 tygodni
Adresaci programu: wychowawcy klas IV; docelowo uczniowie tych klas.
Realizatorzy: Wychowawcy klas IV.
Wdrażanie programu
Realizatorzy uczestniczą w dwunastogodzinnym szkoleniu warsztatowym, którego tematyka dotyczy obszarów programu i procedury implementacji. Pierwszym krokiem realizacji jest spotkanie informacyjne z rodzicami. Po uzyskaniu zgody rodziców wychowawcy przeprowadzają diagnozę wyjściową (Pre-Test) wśród uczniów swojej klasy posługując się badaniem socjometrycznym. Następnie stopniowo wprowadzają wybrane „Złote zasady” do codziennej praktyki w szkole. Proces wdrażania zasad odbywa się pod nadzorem i przy wsparciu instruktora/superwizora, co stanowi nowatorską propozycję wprowadzoną dla podniesienia efektywności programu. Równolegle, podczas lekcji wychowawczych, nauczyciel podejmuje działania adresowane do całej klasy, głównie integracyjne. Po szesnastu tygodniach przeprowadza ponowne badanie ewaluacyjne (Post-Test) posługując się tym samym zestawem narzędzi.
PROGRAM „GOLDEN FIVE” może przyczynić się do promowania skutecznej profilaktyki w szkole, której ideą jest wspieranie pozytywnego klimatu szkoły. Składają się na niego m.in. dobre relacje między członkami społeczności szkolnej, udział uczniów życiu szkoły, udział rodziców w życiu szkoły i eliminowanie przemocy rówieśniczej. Zgodnie z wynikami ewaluacji możemy mówić, że jest to pierwszy program, którego efektem jest poprawa społecznego klimatu szkoły oraz osiąganie efektów dydaktycznych i profilaktycznych.
Implementacja programu
Pierwszym krokiem realizacji jest spotkanie informacyjne wychowawcy z rodzicami. Po uzyskaniu zgody rodziców przeprowadza on badania ewaluacyjne (Pre-Test) wśród uczniów swojej klasy posługując się zestawem kwestionariuszy i ankiet. Następnie stopniowo wprowadza wybrane „Złote zasady” do codziennej praktyki w szkole. W pierwszym tygodniu wdraża trzy zasady, w każdym następnym tygodniu dodatkowo kolejne trzy nowe. Pewnym ułatwieniem jest Arkusz Ewaluacji Procesu zawierający przewidzianą na każdy tydzień listę zasad oraz skalę, na której zaznacza się częstotliwość ich stosowania. Początkowo wychowawca stosuje je wobec wybranej piątki uczniów, aby nabrać wprawy i sprawdzić efekty, a następnie rozszerza na całą klasę. Z rodzicami wybranych („złotych”) uczniów przeprowadza wcześniej wywiad i zawiera kontrakt. Proces wdrażania zasad odbywa się pod nadzorem i przy wsparciu instruktora/superwizora, co stanowi nowatorską propozycję wprowadzoną dla podniesienia efektywności programu. Równolegle, podczas lekcji wychowawczych, nauczyciel podejmuje działania adresowane do całej klasy: integracyjne, wypracowanie zasad dotyczących zachowania oraz nauki itp. Scenariusze godzin wychowawczych otrzymuje gotowe lub opracowuje własne korzystając z pomocy instruktora. Po szesnastu tygodniach przeprowadza ponowne badanie ewaluacyjne (Post-Test) posługując się tym samym zestawem narzędzi. Przewidziano również narzędzia ewaluacji dla nauczycieli i rodziców.
Nauczyciele otrzymują Dyplom złotego nauczyciela, a szkoła, w której program był realizowany, Dyplom złotej szkoły.
